Rất nhiều người không hiểu tí gì về xe hơi. Xin lấy câu chuyện hoàn toàn có thật về anh bạn tôi làm ví dụ. Anh ấy là Vic (tất nhiên Vic không phải là tên thật; tên thật là Victor Griseto, số 33 đường Peterson, Brighton, Michigan). Một hôm xe Vic bị một con mèo kẹt ở trong. Con mèo này chắc đã mò vào đây để sưởi ấm, và khi xe nổ máy nó bị mắc kẹt vào dây cu roa. Kết quả là Vic đi làm muộn.
Tôi thấy một số quí vị yêu thích mèo đang phản đối: Tại sao lại chỉ đề cập đến một vấn đề rất nhỏ là đi làm muộn mà không đếm xỉa gì đến số phận con mèo tội nghiệp kia. Xin quí vị yên tâm, con mèo đó sau ấy đã thoát nạn và sống trở lại bình thường. Quí vị không thể làm chết một con mèo bằng một cách đơn giản là kẹt nó vào dây cu roa. Nếu quá dễ dàng như vậy, phương pháp này đã được phổ biến từ lâu.
Ý tôi muốn nói ở đây là: Nếu Vic thật sự hiểu về xe hơi, thì anh ấy có lẽ đã làm một số kiểm tra đơn giản và hiệu quả trước khi khởi động, ví dụ, mở thùng động cơ để xem có con mèo nào ở trong không, và như vậy anh đã có thể đến công sở đúng giờ. Thiếu sót kiểu như Vic rất phổ biến, ví dụ như lỗi lầm mà bà Marion Barry, mẹ tôi, đã phạm phải khi tôi còn là một đứa trẻ sống ở Armonk, New York. Một anh bạn của chị tôi đến chơi và buộc con chó xù nòi Pháp vào ba-đờ-xốc sau xe, sau đó vào nhà. Mẹ tôi khi đó đi ra, và bà đã quên không kiểm tra xem có ai buộc chó đằng sau xe không. Kết quả là sau một quãng đường 10 dặm đến tận White Plains mới có một người đi bộ qua đường lịch sự nhắc nhở, "Thưa bà, bà đang kéo theo con chó xù nòi Pháp ở sau xe." Trường hợp này, tất nhiên, tệ hơn trường hợp kẹt mèo của Vic.
Quí vị hoàn toàn có thể tránh được những trục trặc như vậy nếu quí vị hiểu và học được một số phương pháp phòng tránh và xử lí những rắc rối đối với xe hơi. Chúng ta thử mở đầu bằng một số kiến thức cơ bản nhất.
Hàng nghìn năm trước đây, nhân loại đâu đã có xe hơi như ngày nay; họ đi lại trên những chiếc xe gỗ nặng nề do súc vật kéo. Làm ăn kiểu như vậy tất nhiên là kém hiệu quả rồi, bởi vì lũ súc vật rất đần độn, chậm chạp và thường xuyên vệ sinh ngay trên đường phố. Sau đó là một kỉ nguyên mới của ngành giao thông khi Henry Ford, với mong muốn chế tạo một thiết bị đi lại vừa tiện dụng vừa hợp túi tiền người tiêu dùng, đã phát minh ra xe hơi. Ðiều thực sự đem lại thành công rực rỡ cho Ford là thay vì phải sản xuất xe hơi từng chiếc bằng những bàn tay thiện xảo từ đầu đến cuối, ông đã nghĩ ra cách sử dụng một dây chuyền sản xuất bao gồm hàng trăm công nhân rất bình thường, những người chẳng hiểu một tí gì về xe hơi cũng như việc họ đang làm.
Sau nhiều năm phát triển, xe hơi mặc dù có kém tin cậy hơn, nhưng nó vẫn hoạt động với nguyên lí xưa cũ. Hãy thử đi sâu vào một chiếc xe điển hình, xem liệu chúng ta có thể hình dung nổi hoạt động của nó hay không:
Căn bản mà nói, khi quí vị xoay khoá khởi động, xăng sẽ chảy tuột ra khỏi bình nhiên liệu, đồng thời điện cũng được dẫn phăng ra từ ắc qui, để rồi cuối cùng chúng ta gặp nhau ở một nơi mà người ta gọi là "động cơ". Ở đó chúng nổ tung với một sức mạnh có thể làm động cơ vỡ tan thành hàng trăm mảnh nóng bỏng văng ra tứ phía, dư sức sát hại tất cả sinh vật nằm trong bán kính 150 mét. Tất nhiên điều đó không xảy ra chừng nào tất cả 63 000 chi tiết cấu thành động cơ vẫn còn ở trạng thái hoạt động tốt. Chính vì vậy quí vị phải thường xuyên bảo dưỡng xe hơi. Hãy ghi nhớ trong đầu danh sách kiểm tra định kì sau đây:
Ðộng cơ
Cứ mỗi 500 dặm, quí vị hãy mở mui trước và kiểm tra động cơ. Nó trông cồ cộ và bẩn thỉu. Có nhiều dây và ống nối với nhau loằng ngoằng. Trong một số xe mới, có cả các chữ viết kiểu chữ Ðông phương.
Lốp
Tuy bề ngoài chẳng mấy hấp dẫn, lốp xe cũng rất quan trọng. Quí vị nên kiểm tra thường xuyên xem lốp có còn rãnh khía không. Quí vị cũng nên ghi nhớ những Quy Tắc An Toàn Lốp Xe sau đây:
1. Những kí hiệu ghi trên lốp xe chẳng có liên quan gì đến kích thước của lốp sau đâu, chúng là những chữ viết tắt tên công nhân cơ sở sản xuất và ngày tháng năm sinh của họ.
2. Nếu lốp đã mòn và không còn đủ ma sát bám đường, sẽ có ai đó khuyên quí vị mua ngay một chiếc lốp mới thay vào. Cuối cùng quí vị sẽ mua cả bốn chiếc lốp trước những thuyết phục rắc rối nhưng rất khoa học của tay bán hàng. Tất nhiên mấy tay bán hàng khác ở sau quầy đang phải cắn răng bụm miệng để khỏi phá ra cười thành tiếng.
3. Quí vị phải tốn 65 đô la cho mỗi chiếc lốp lắp vừa xe quí vị. Chiếc lốp trị giá 24,95 đô la, mà quí vị thấy trong chương trình quảng cáo, chỉ lắp vừa được chiếc máy xén cỏ hoặc ô tô đồ chơi mà thôi.
Hệ thải khí và truyền lực
Những bộ phận này được bố trí ở gầm xe, dính đầy bùn đất và các loại chất thải khác. Quí vị cần thường xuyên làm sạch, chẳng hạn cho xe thỉnh thoảng lội qua một vũng nước.
Vỏ xe
Tại vùng Miami này, quí vị cần đặc biệt lưu ý đến phần vỏ xe, bởi vì chúng chịu một lượng lớn các tia mặt trời chiếu trực tiếp. Ngày qua ngày, năm qua năm... mặt trời liên tục chiếu xuống những tia vô cùng độc hại, chúng làm phai sơn, và rất có thể sẽ giết chết quí vị nếu quí vị định ra ngoài để xử lí vỏ xe. Ðành vậy thôi, thây kệ cái vỏ xe.
Những phụ tùng khác, ví dụ như con xúc xắc to, sặc sỡ treo ở gương chiếu hậu, hoặc chú chó búp bê đầu đung đưa và mắt lấp lánh.
Quí vị cần thường xuyên kiểm tra những phụ tùng này và thay ngay khi cần thiết.
Ngay cả khi quí vị thường xuyên theo sát danh sách kiểm tra định kì trên đây, đôi khi một số trục trặc nho nhỏ vẫn có thể xảy ra. Có hai loại:
Thứ nhất là những trục trặc làm cho xe của quí vị rú lên rất to. Quí vị có thể giải quyết đơn giản bằng cách bật nhạc lên. Loại thứ hai là những trục trặc làm xe của quí vị không khởi động được. Khi đó quí vị cần phải đưa xe đến Ed
Ed là thợ máy tôi vẫn sửa xe, và anh ta rất khá. Ví một ngày kia anh ấy có phải chuyển đến sống tại một vùng xa xôi nào đó như Idaho, tôi chắc cũng phải chuyển đến sống ở Idaho, bởi vì theo chỗ tôi được biết, Ed là thợ máy duy nhất biết sửa xe hơi còn sót lại ở đất Hoa Kì này. Mỗi khi tôi đến lấy xe, Ed lại khua khua một bộ phận bẩn thỉu, lạ hoắc trước mặt tôi và nói, "Máy anh hỏng chỗ này đây..." Tôi đưa anh 300 đô la rồi lái xe đi. Không bao giờ tôi dám nhận xét về tiền công cũng như tiền thối lại. Ed là một người rất khái tính, vả lại tôi lại không phải là một người to lớn và nóng nảy như anh.
Quí vị cũng có thể đem xe đến Ngài Goodwrench. Hẳn quí vị đã có dịp gặp Ngài Goodwrench trên ti vi: một thanh niên bảnh trai, lúc nào cũng đứng đấy, trong bộ đồng phục trắng trẻo sạch sẽ và đang mỉm cười. Bất kể với một kẻ ngu ngốc nào với bất kể một trục trặc xe hơi ngu ngốc nào, Ngài Goodwrench cũng đứng đó và mỉm cười.
Tôi thấy một số quí vị yêu thích mèo đang phản đối: Tại sao lại chỉ đề cập đến một vấn đề rất nhỏ là đi làm muộn mà không đếm xỉa gì đến số phận con mèo tội nghiệp kia. Xin quí vị yên tâm, con mèo đó sau ấy đã thoát nạn và sống trở lại bình thường. Quí vị không thể làm chết một con mèo bằng một cách đơn giản là kẹt nó vào dây cu roa. Nếu quá dễ dàng như vậy, phương pháp này đã được phổ biến từ lâu.
Ý tôi muốn nói ở đây là: Nếu Vic thật sự hiểu về xe hơi, thì anh ấy có lẽ đã làm một số kiểm tra đơn giản và hiệu quả trước khi khởi động, ví dụ, mở thùng động cơ để xem có con mèo nào ở trong không, và như vậy anh đã có thể đến công sở đúng giờ. Thiếu sót kiểu như Vic rất phổ biến, ví dụ như lỗi lầm mà bà Marion Barry, mẹ tôi, đã phạm phải khi tôi còn là một đứa trẻ sống ở Armonk, New York. Một anh bạn của chị tôi đến chơi và buộc con chó xù nòi Pháp vào ba-đờ-xốc sau xe, sau đó vào nhà. Mẹ tôi khi đó đi ra, và bà đã quên không kiểm tra xem có ai buộc chó đằng sau xe không. Kết quả là sau một quãng đường 10 dặm đến tận White Plains mới có một người đi bộ qua đường lịch sự nhắc nhở, "Thưa bà, bà đang kéo theo con chó xù nòi Pháp ở sau xe." Trường hợp này, tất nhiên, tệ hơn trường hợp kẹt mèo của Vic.
Quí vị hoàn toàn có thể tránh được những trục trặc như vậy nếu quí vị hiểu và học được một số phương pháp phòng tránh và xử lí những rắc rối đối với xe hơi. Chúng ta thử mở đầu bằng một số kiến thức cơ bản nhất.
Hàng nghìn năm trước đây, nhân loại đâu đã có xe hơi như ngày nay; họ đi lại trên những chiếc xe gỗ nặng nề do súc vật kéo. Làm ăn kiểu như vậy tất nhiên là kém hiệu quả rồi, bởi vì lũ súc vật rất đần độn, chậm chạp và thường xuyên vệ sinh ngay trên đường phố. Sau đó là một kỉ nguyên mới của ngành giao thông khi Henry Ford, với mong muốn chế tạo một thiết bị đi lại vừa tiện dụng vừa hợp túi tiền người tiêu dùng, đã phát minh ra xe hơi. Ðiều thực sự đem lại thành công rực rỡ cho Ford là thay vì phải sản xuất xe hơi từng chiếc bằng những bàn tay thiện xảo từ đầu đến cuối, ông đã nghĩ ra cách sử dụng một dây chuyền sản xuất bao gồm hàng trăm công nhân rất bình thường, những người chẳng hiểu một tí gì về xe hơi cũng như việc họ đang làm.
Sau nhiều năm phát triển, xe hơi mặc dù có kém tin cậy hơn, nhưng nó vẫn hoạt động với nguyên lí xưa cũ. Hãy thử đi sâu vào một chiếc xe điển hình, xem liệu chúng ta có thể hình dung nổi hoạt động của nó hay không:
Căn bản mà nói, khi quí vị xoay khoá khởi động, xăng sẽ chảy tuột ra khỏi bình nhiên liệu, đồng thời điện cũng được dẫn phăng ra từ ắc qui, để rồi cuối cùng chúng ta gặp nhau ở một nơi mà người ta gọi là "động cơ". Ở đó chúng nổ tung với một sức mạnh có thể làm động cơ vỡ tan thành hàng trăm mảnh nóng bỏng văng ra tứ phía, dư sức sát hại tất cả sinh vật nằm trong bán kính 150 mét. Tất nhiên điều đó không xảy ra chừng nào tất cả 63 000 chi tiết cấu thành động cơ vẫn còn ở trạng thái hoạt động tốt. Chính vì vậy quí vị phải thường xuyên bảo dưỡng xe hơi. Hãy ghi nhớ trong đầu danh sách kiểm tra định kì sau đây:
Ðộng cơ
Cứ mỗi 500 dặm, quí vị hãy mở mui trước và kiểm tra động cơ. Nó trông cồ cộ và bẩn thỉu. Có nhiều dây và ống nối với nhau loằng ngoằng. Trong một số xe mới, có cả các chữ viết kiểu chữ Ðông phương.
Lốp
Tuy bề ngoài chẳng mấy hấp dẫn, lốp xe cũng rất quan trọng. Quí vị nên kiểm tra thường xuyên xem lốp có còn rãnh khía không. Quí vị cũng nên ghi nhớ những Quy Tắc An Toàn Lốp Xe sau đây:
1. Những kí hiệu ghi trên lốp xe chẳng có liên quan gì đến kích thước của lốp sau đâu, chúng là những chữ viết tắt tên công nhân cơ sở sản xuất và ngày tháng năm sinh của họ.
2. Nếu lốp đã mòn và không còn đủ ma sát bám đường, sẽ có ai đó khuyên quí vị mua ngay một chiếc lốp mới thay vào. Cuối cùng quí vị sẽ mua cả bốn chiếc lốp trước những thuyết phục rắc rối nhưng rất khoa học của tay bán hàng. Tất nhiên mấy tay bán hàng khác ở sau quầy đang phải cắn răng bụm miệng để khỏi phá ra cười thành tiếng.
3. Quí vị phải tốn 65 đô la cho mỗi chiếc lốp lắp vừa xe quí vị. Chiếc lốp trị giá 24,95 đô la, mà quí vị thấy trong chương trình quảng cáo, chỉ lắp vừa được chiếc máy xén cỏ hoặc ô tô đồ chơi mà thôi.
Hệ thải khí và truyền lực
Những bộ phận này được bố trí ở gầm xe, dính đầy bùn đất và các loại chất thải khác. Quí vị cần thường xuyên làm sạch, chẳng hạn cho xe thỉnh thoảng lội qua một vũng nước.
Vỏ xe
Tại vùng Miami này, quí vị cần đặc biệt lưu ý đến phần vỏ xe, bởi vì chúng chịu một lượng lớn các tia mặt trời chiếu trực tiếp. Ngày qua ngày, năm qua năm... mặt trời liên tục chiếu xuống những tia vô cùng độc hại, chúng làm phai sơn, và rất có thể sẽ giết chết quí vị nếu quí vị định ra ngoài để xử lí vỏ xe. Ðành vậy thôi, thây kệ cái vỏ xe.
Những phụ tùng khác, ví dụ như con xúc xắc to, sặc sỡ treo ở gương chiếu hậu, hoặc chú chó búp bê đầu đung đưa và mắt lấp lánh.
Quí vị cần thường xuyên kiểm tra những phụ tùng này và thay ngay khi cần thiết.
Ngay cả khi quí vị thường xuyên theo sát danh sách kiểm tra định kì trên đây, đôi khi một số trục trặc nho nhỏ vẫn có thể xảy ra. Có hai loại:
Thứ nhất là những trục trặc làm cho xe của quí vị rú lên rất to. Quí vị có thể giải quyết đơn giản bằng cách bật nhạc lên. Loại thứ hai là những trục trặc làm xe của quí vị không khởi động được. Khi đó quí vị cần phải đưa xe đến Ed
Ed là thợ máy tôi vẫn sửa xe, và anh ta rất khá. Ví một ngày kia anh ấy có phải chuyển đến sống tại một vùng xa xôi nào đó như Idaho, tôi chắc cũng phải chuyển đến sống ở Idaho, bởi vì theo chỗ tôi được biết, Ed là thợ máy duy nhất biết sửa xe hơi còn sót lại ở đất Hoa Kì này. Mỗi khi tôi đến lấy xe, Ed lại khua khua một bộ phận bẩn thỉu, lạ hoắc trước mặt tôi và nói, "Máy anh hỏng chỗ này đây..." Tôi đưa anh 300 đô la rồi lái xe đi. Không bao giờ tôi dám nhận xét về tiền công cũng như tiền thối lại. Ed là một người rất khái tính, vả lại tôi lại không phải là một người to lớn và nóng nảy như anh.
Quí vị cũng có thể đem xe đến Ngài Goodwrench. Hẳn quí vị đã có dịp gặp Ngài Goodwrench trên ti vi: một thanh niên bảnh trai, lúc nào cũng đứng đấy, trong bộ đồng phục trắng trẻo sạch sẽ và đang mỉm cười. Bất kể với một kẻ ngu ngốc nào với bất kể một trục trặc xe hơi ngu ngốc nào, Ngài Goodwrench cũng đứng đó và mỉm cười.