Trans-Siberian Orchestra, một ban nhạc rock Mỹ được thành lập năm 1996, một ban nhạc đã dũng cảm chọn dòng rock opera để thể hiện những sáng tạo của mình trong những giai điệu vừa du dương vừa đậm chất cổ điển, vừa mạnh mẽ tuôn trào như đặc tính vốn có của rock
Quá trình hình thành lối đi riêng:
Là một cái tên tương đối mới và chưa hẳn là quen thuộc đối với nhiều người nghe rock ở Việt Nam nhưng khi nhắc đến tên các thành viên TSO, bạn sẽ không thể không thấy thân thuộc với Pau O'Neill nhà sản xuất của Savatage, Jon Olivia - cựu thành viên Savatage và một người bạn, người cộng tác quên thuộc Robert Kinkel. Ý tưởng thành lập TSO được Paul phác thảo năm 1996, sau đó anh đã mời thêm hai người bạn lâu năm là Robert kinkel và Jon Olivia để tạo nên một bộ ba viết ca khúc cho band. Trong giai đoạn chuẩn bị cho sự ra đời và viết các sáng tác kéo dài vài năm, nhóm rock của Paul luôn cố gắng tìm kiếm một cách thức thê hiện sao cho âm nhạc của họ có nhiều và nhiều hơn nữa các hiệu ứng về cảm xúc đối với người nghe. Anh chủ trương viết những đoạn nhạc giàu giai điệu đến mức không cần tới ca từ để thể hiện. Và đồng thời viết bằng những ca từ giàu chất thơ đến mức không cần tới sự biểu đạt của âm thanh vẫn tới được tâm hồn người nghe. Và một khi kết hợp được các yếu tố này thì hiệu quả của âm thanh, ca từ và giai điệu sẽ là rất lớn, thậm chí sẽ còn vượt ra ngoài nhạc phẩm đó. Khi bắt tay vào quá trình tìm kiếm hướng đi của riêng mình, Paul đã phát hiện ra rằng liên kết các bài hát bằng nội dung của một câu chuyện có thể đem lai hiệu ứng ba chiều cũng như mang tới những tác động với tâm thức và cảm xúc của người nghe. Vì thế, Paul bắt đầu sáng tác ca khúc, nhưng không phải chỉ là album mà là những vở opera của rock.
Paul cũng nhìn thấy rằng vệc ghi âm những trường ca rock opera trước đây đều mắc phải một vấn đề cố hữu là sự giới hạn trong khuôn khổ và tính chất của một ban nhạc rock. Trong khi đó bản thân thể loại rock opera rất cần tới nhiều chất giọng để thể hiện sự thay đổi của từng nhân vật, các ban nhạc rock thương chỉ có một hoặc hữu hạn lắm là hai giọng ca chính ... đó chính là lý do khiến họ không thể tiến xa được, họ buộc long phải sáng tạo ra thứ nhạc cho phù hợp với band của mình chứ không phải tiến theo bước tiến cần thiết của thể loại này. Và yếu điểm này đã được TSO khắc phục rất có hiệu quả với sự kết hợp của dàn nhạc giao hưởng và những giọng ca opera chuyên nghiệp
Quan điểm về âm nhạc và rock opera:
Với Paul và TSO, âm nhạc trược tiên phải được sáng tạo không nằm trong khuôn khổ giới hạn của con người và cần được tìm kiếm, chắt lọc từ trong rất nhiều thể loại như cổ điển, rock, Broadway và R&B ... cũng như học hỏi trong các cách thức mà các nhạc công và ca sĩ tài giỏi mang đến cho khán giả. TSO coi đó là một sự lai tạo hạt giống âm nhạc mới khi sử dụng những giai điệu cổ điển và cuốn theo những giai điệu đó theo cách thức ngẫu hứng của rock mà chính tác giả cũng không hề dự đoán trưóc được.
Khi đưọc hỏi TSO hát về những gì, Paul trả lời " đó là về sự sáng tạo một loại hình great art. Và khi được hỏi thế nào là great art anh nói " Muc đích của nghệ thuật là tạo ra được những phản ứng về tâm tư tình cảm của người thưởng thức. Nghệ thuật sẽ khiến cho bạn thấy lại những cảm giác mà bạn đã từng cảm thấy trước đây, bạn sẽ thấy lại được những cánh rừng và nhớ lại buổi đi câu thú vị với gia đình và khi nghe một bản tình ca, nó sẽ khiến bạn nhớ lại môí tình đầu thơ mộng của mình. Và mức độ nghệ thuật cao nhất tôi gọi đó là great art - nó sẽ khiến bạn cảm thấy những cảm giác bạn chưa từng có trước đây, nhìn thấy những gì bạn chưa từng thấy cũng như giúp bạn đưọc chiêm ngưỡng những kiệt tác của nhân loại.....
Đóng góp to lớn cho thể loại rock opera
Có thể nói gia tài của TSO chưa nhiều, mới chỉ xuất hiện được hơn 6 năm và trong tay vỏn vẹn chỉ có 3 CD và một VCD nhưng những gì họ đã đóng góp cho làng nhạc rock nói chung và dòng rock opera là không thể phủ nhận nếu không muốn nói rằng họ đã thổi tới một luồng sinh khí mới trong lành và khoẻ khoắn cho dòng nhạc khó tính này ....
Beethoven' s last night - Bản trường ca rock của Trans Siberian Orchestra
Được ra mắt giới thiệu vào năm 2000, album Beethoven' s last night đã đánh dấu bước ngoặt trong sự nghiệp âm nhạc của ban nhạc tôn sùng dòng nhạc rock-opera này.
Album được mở đầu bằng bản Overture hoàn hảo mang đầy âm hưởng Beethoven. Bản dạ khúc từ từ nổi lên bằng giai điệu của bản sonate Ánh trăng, từ từ, chậm rãi.... từng tiếng piano vang lên hệt như trong đêm trăng sáng tuyệt diệu trên bờ hồ Fiecvanste ở Thuỵ Sĩ - đêm trăng đưọc gắn liền với sự ra đời của bản sonate bất hủ này. Rồi dần dần tiếng nhạc nổi lên mạnh mẽ hơn, dồn dập hơn bởi nhịp trống .... rồi từ kúc nào chuyển sang âm thanh tức tưởi của bản giao hưởng số V - bản Định Mệnh. Có lẽ đó cũng chính là lời dự cảm cho 21 nhạc phẩm tiếp theo của album này. Một buổi tối mùa xuân êm ả bị lay thức bởi những điều trắc ẩn trong bóng đêm lạnh của thành Viên năm 1827, khi một cơn bão tố đang quay cuồng xoáy vào bóng đêm và gõ cửa một căn phòng tồi tàn nơi Ludwig Van Beethoven đang xoã tóc bên cây đàn piano với tập bản thảo còn dang dở cảu bản giao hưởng số X - bản giao hưởng hoành tráng nhất mà ông chưa kịp hoàn thành.
Cả album đưọc nối tiếp nhau bởi câu chuyện đối thoại giữa người nhạc sĩ với những linh hồn, ma quỷ và thần chết,..... giữa quá khứ và hiện tại,....giữa cái chết và sự hy sinh lớn lao cho sáng tạo nghệ thuật. Đối diện với đêm cuối cùng của cuộc đời mình, đứng trước những cám dỗ của đại diện bóng tối, người nhạc sĩ già kiên quyết không thay đổi dù chỉ một nốt nhạc, kiên quyết không giao tập bản thảo vô giá cho những kẻ kia.... dù cho có bị cướp đi vĩnh viễn linh hồn của mình, dù cho có bị dày vò nơi địa ngục vĩnh hằng. Âm nhạc chính là cuộc đời ông, là lý do khiến ông tồn tại .... thế rồi người nhạc sĩ của chúng ta cũng chấp nhận đánh đổi cả linh hồn của mình lẫn bản giao hưởng số X để cứu vớt linh hồn của một bé gái nhỏ tuổi --- mất đi cả cuọc sống và sự nghiệp của mình vì một mục đích cao đẹp.
Có lẽ chính vì đwợc dẫn dắt bở một cốt truyện như vậy mà bao trùm lên phần lớn album là những giai điệu dồn dập, tức tưởi và sâu lắng của bản giao hưởng số V - bản Định Mệnh. Tưng tiếng nhạc piano nổi trên giai điệu của dàn nhạc giao hưởng được quyện chặt với tiếng guitar, với nhịp trống dồn mạnh mẽ và chắc nịch, lại đưọc cộng hưởng với những giọng ca đầy chất nhạc kich đã tạo nên một bản giao hưởng của riêng Trans, một bản giao hưởng có sự đan xen, tương trợ và kết hợp tuyệt vời giữa giao hưởng - rock - và opera. Một sự đan xen giữa các loại hình âm nhạc khác nhau nhưng hiệu quả đem đến cho người nghe, người chiêm ngưỡng không hề vì thế mà sụt kém đi.
Và cuối cùng hãy một lần nữa đắm mình trong những giai điệu cuối của bản giao hưởng này. Thật may mắn tập bản thảo của người nhạc sĩ vĩ đại đã không rơi vào tay của tên quỷ gian xảo, nó đã được tái sinh bởi một sự trùng lặp trong quá khứ. Nhưng với người nghệ sĩ đây còn là sự tái sinh cho cả một đời cống hiến cho nghệ thuật, cho âm nhạc. Bây giờ, người nhạc sĩ thành Viên vĩ đại đã có thể hoàn toàn yên tâm gửi gắm linh hồn mình cho một nơi linh thiêng nào đó, đã đến lúc nghỉ ngơi và ---- Beethoven ngục nằm xuống cây đàn piano của mình như tìm một nơi an toàn, thân thiết và êm ấm, khuôn mặt khắc khổ nay rạng ngời một nét sung sướng và mãn ng*yện để mơ về một giấc mơ mới ở nơi thiên đường cuối chân trời ------ Linh hồn của người nhạc sĩ đã ra đi, trả lại sự yên tĩnh cho căn xép nhỏ và bầu trời thành Viên. Và........ ẩn sâu trong lòng đêm tối, ẩn sâu trong lòng thành Viên và căn xép nhỏ là nơi cất dấu tập bản thảo vô giá chờ đợi tới một ngày thế giới sung sướng tìm ra nó và hân hoan đón nhận những giai điệu từ đó vang lên. Song hành với đoạn kết này là những giai điệu lan tràn niềm vui của chương cuối bản giao hưởng số 9 - bản giao hưởng đồ sộ của Beethoven mang tên Hạnh Phúc đã được phối viết lại và cài thêm vào đó là những âm thanh, tiết tấu mạnh mẽ hùng tráng đậm chất rock.
22 nhạc phẩm trong Beethoven' s last night xứng đáng ở vị trí hợp thành một bản giao hưởng rất rock. Mọt trường ca rock tưởng nhớ và nghiêng mình trước tài năng của người nghệ sĩ piano bậc thầy, nhà soạn nhạc vĩ đại Beethoven. Trường ca đó có những đoạn nhạc cao trào, bùng cháy trong chất rock nhưng lại có những nốt lặng như nét suy tư về cuộc đời và số phận con người, lại có những bản sâu lắng và trữ tình làm ấm lòng người nghe. Bạn hãy thử nghe kỹ một lần và suy tưởng trong dòng nhạc của Overture, Moment, For Elise, What is enternal hay cùng cuồng nộ với Beethoven và Mephistopheles' Return ------ bạn chắc hẳn cũng tìm ra nhiều điều thú vị cho riêng mình. Hãy cùng nghe, cùng cảm nhận và để Trans đem những nét tinh hoa âm nhạc đến sưởi ấm chúng ta.
Đọc thêm và Download album Beethoven' s last night tại đây
(sưu tầm)
